Xét nghiệm Amylase được tiến hành như thế nào?

Amylase là gì?

Amylase là một loại enzym được sản xuất chủ yếu bởi các tuyến nước bọt, tuyến tụy và một phần ở gan, buồng trứng, niêm mạc ruột non, vòi trứng,...

Ở trong cơ thể, Amylase có tác dụng giúp tiêu hóa các carbohydrate phức tạp như tinh bột,... thành carbohydrate đơn giản và dễ dàng hấp thụ vào cơ thể hơn. Enzym Amylase cũng có mặt ở trong máu, nước tiểu và một số dịch khác của cơ thể như dịch cổ trướng,... Khi xuất hiện viêm tụy cấp, lượng Amylase trong máu có thể tăng lên trong khoảng thời gian từ 3 – 6 tiếng đồng hồ, đạt đỉnh điểm là sau 24 giờ và chúng có thể trở lại bình thường sau khoảng từ 2 – 3 ngày.

Xét nghiệm Amylase là xét nghiệm gì?

Đây là xét nghiệm nhằm tác dụng đo lượng enzym Amylase từ mẫu. Mẫu được lấy xét nghiệm có thể là nước tiểu hoặc máu được lấy từ tĩnh mạch.

Thông thường, enzym Amylase sẽ có nhiều nhất trong tuyến nước bọt và tuyến tụy, chỉ có một lượng ít được tìm thấy trong nước tiểu và trong máu. Tuy nhiên, khi mà tuyến nước bọt hoặc tuyến tụy bị tổn thương, thì lượng Amylase sẽ được giải phóng nhiều hơn ở trong nước tiểu và trong máu.

Trong máu, thì nồng độ của Amylase thường tăng lên trong một khoảng thời gian khá ngăn. Còn trong nước tiểu, nồng độ của Amylase có thể tăng cao vài ngày. Do vậy, trong trường hợp cần thiết, bệnh nhân có thể tiến hành cả hai loại xét nghiệm để có được kết quả chính xác nhất.

Người bệnh thường đi xét nghiệm Amylase trong các trường hợp sau đây:

• Xuất hiện các triệu chứng như nặng bụng, buồn nôn, mất cảm giác ngon miệng, đau lưng,... Bởi hầu hết đó đều là những triệu chứng của viêm tụy cấp và các bệnh liên quan đến tụy
• Đánh giá các phương pháp điều trị viêm tụy cấp cũng như các bệnh liên quan đến tụy
• Nhằm định lượng hoạt động của enzym Amylase ở trong dịch cổ trướng hay ở trong dịch màng phổi
• Kiểm tra xem tuyến nước bọt có bị sưng hay bị viêm không?

Trước khi chuẩn bị xét nghiệm, để không làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, người bệnh cần phải lưu ý một số điều sau:

• Trong vòng 24 giờ trước khi xét nghiệm, tuyệt đối không được sử dụng rượu
• Đối với xét nghiệm máu trong khoảng thời gian ít nhất là 2 giờ thì người xét nghiệm không được ăn hoặc uống bất cứ thứ gì, trừ nước lọc
• Đối với xét nghiệm Amylase bằng nước tiểu, người xét nghiệm cần phải uống đủ nước để tránh tình trạng mất nước
• Trong trường hợp bạn đang điều trị bằng các loại thuốc khác thì cũng nên báo cho bác sĩ biết. Bởi một số thuốc điều trị cũng ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm

Kết quả xét nghiệm bình thường

Lúc này, bạn có thể bớt lo lăng hơn bởi các chỉ số của enzym Amylase bình thường có thể chứng tỏ bạn sẽ không mắc phải các bệnh lý liên quan đến tuyến tụy, gan hoặc tuyến nước bọt,...

• Nồng độ của Amylase trong nước tiểu ở người bình thường là 42 – 321 U/L
• Nồng độ trung bình của Amylase trong máu là 22 – 80 U/L. Trong đó, có những nơi nhận định kết quả 20 – 140 U/L là kết quả bình thường

Do vậy, bạn cần phải xác nhận kết quả chính xác từ bác sĩ.

Kết quả xét nghiệm lượng Amylase tăng cao

Chỉ số Amylase sẽ tăng cao trong các trường hợp sau:

• Bị viêm tụy cấp tính hoặc viêm tụy mãn tính: Trong trường hợp này, chỉ số của alpha Amylase trong máu thường tăng gấp 4 – 6 lần so với chỉ số bình thường
• Bị tắc nghẽn tuyến tụy hoặc có thể bị ung thư tuyến tụy
• Có thai ngoài tử cung ở nữ giới
• Viêm tụy cấp do sử dụng một số loại thuốc như dexamethason, furocemid,...
• Một số bệnh lý về đường mật như viêm túi mật cấp, sỏi ống mật chủ,...
• Bệnh lý về tuyến nước bọt như quai bị, tắc ống dẫn nước bọt,...
• Suy thận giai đoạn cuối
• Mắc một chứng như chấn thương, nghiện rượu, ngộ độc rượu cấp cao,...
• Bị viêm dạ dày ruột: Đây là dấu hiệu chứng minh đường tiêu hóa bị tổn thương, có thể xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, nôn mửa và bị tiêu chảy
• Tăng nồng độ của macroamylase có trong máu

Kết quả xét nghiệm Amylase suy giảm

Chỉ số Amylase suy giảm suy giảm trong các trường hợp sau:

• Chức năng gan bị ảnh hưởng: suy gan, gan nhiễm độc,...
• Tiền sản giật: Hiện tượng này xảy ra khi bạn đang trong quá trình mang thai và bị cao huyết áp
• Bệnh thận: Một số tổn thương thận trực tiếp như bị thiếu oxy hoặc bị chảy máu nặng cũng có thể khiến cho chỉ số của Amylase suy giảm
• Sự tổn thương của các tế bào sản xuất Amylase có trong tuyến tụy