Vì sao không thể tự ý sử dụng Corticoid (corticosteroid)

Những dược liệu dùng để điều trị những căn bệnh ngoài da hay những căn bệnh liên quan đến u não hầu như đều sử dụng thành phần Corticosteroid.

Từ khi được phát hiện, Corticoid được ứng dụng rộng rãi để chữa trị cho những bệnh nhân bị chấn thương sọ não. Corticoid là một nhóm điển hình các chất hóa học chứa hoocmon steroid( là loại hóc môn được sản xuất tự vỏ thượng thận ở động vật có xương sống, kết hợp với các hợp chất tổng hợp tương tự.

Corticoid được tìm thấy rất nhiều trong quá trình trưởng thành của sinh lý, như: đáp ứng miễn dịch, đáp ứng căng thẳng (stress), trong quá trình dị hóa protein, trong quá trình chuyển hóa carbonhydrate, trong quá trình điện giải,....

Corticoid là hợp chất có công dụng đặc biệt trong y học. Nó có công dụng giảm đau, chống viêm, ức chế hệ miễn dịch cho các căn bệnh về da, các căn bệnh xương khớp và có khả năng điều trị các căn bệnh của hệ hô hấp, bệnh suy tuyến thượng thận.

Do Corticosteroid là loại thuốc có thể ảnh hưởng đến cơ thể và các loại thuốc, thực phẩm khác. Vì vậy, trước khi sử dụng thuốc cho người lớn và trẻ em, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về liều dùng.

Dược chất Corticoid còn có khả năng ảnh hưởng lên sự chuyển hóa của các thành phần hữu cơ trong cơ thể như: chất đường, chất béo, chất đạm và quá trình hoạt động của hệ thần kinh, sự chuyển hóa của muối khoáng,  sự cân bằng nước, sự hoạt động của các cơ xương và của nhiều cơ quan khác. Vì vậy, nếu cơ thể hấp thụ dược chất corticosteroid liên tục và trong một khoảng thời gian dài, bạn sẽ cảm thấy như cơ thể mập lên và cảm giác như mình tăng cân. Đây chính là tác dụng phụ rất nguy hiểm mà thuốc Corticoid gây nên.

Do corticoid có tính giữ nước và chất khoáng, nên có thể gây rối loạn chuyển hóa lipid, gây ra hiện tượng phù, gây nên hội chứng Cushing. Thuốc còn có tác dụng tạo cảm giác thèm ăn, giúp cho người bệnh ăn nhiều hơn.

Ngoài những tác phụ trên, Corticoid còn có thể gây nên các tác dụng phụ khác, có hại cho người dung thuốc như: tăng huyết áp, giảm sức đề kháng của cơ thể, loãng xương, loét dạ dày, teo tuyến thượng thận. Tuyến thượng thận chứa nhiều corticoid trong thời gian dài rất nguy hiểm, chức năng nội tiết sẽ ngừng hoạt động, khi đó, nguy cơ teo tuyến thượng thận là rất cao.

Sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ, trước khi sử dụng thuốc, bạn vẫn cần lưu ý các điều sau:

Cần đọc kỹ các thành phần của thuốc, không uống thuốc nếu bạn mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc.

Nếu bạn đang điều trị bệnh trong người bằng thuốc khác, cần cẩn thận hỏi bác sĩ về việc bạn muốn sử dụng cả thuốc Corticoid.

Với phụ nữ đang mang thai hoặc phụ nữ cho con bú, bạn cần phải dùng Corticoid theo liệu trình của bác sĩ.

Không tự tiện cho trẻ em và người cao tuổi sử dụng Corticoid.

Nếu bạn từng mắc các bệnh lý khác, bạn cần phải hỏi ý kiến bác sĩ về tình trạng của mình.

Những điều bạn cần lưu ý khi dùng thuốc corticoid trong trường hợp đặc biệt (mang thai, cho con bú, phẫu thuật,…)

Vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.

Với tính chất của mình, dược phẩm corticoid có thể ảnh hưởng, làm thay đổi công dụng của các loại thuốc khác. Corticoid có thể làm gia tăng các tác dụng phụ. Để hạn chế và tránh được những tác dụng phụ không mong muốn của Corticoid lên cơ thể khi kết hợp với các thuốc khác, bạn cần lưu ý cho bác sĩ và dược sĩ kiểm tra giúp. Trong mọi trường hợp, bạn không nên tự ý sử dụng thuốc Corticoid, thay đổi liều lượng sử dụng hoặc ngưng sử dụng thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.

Thuốc Corticoid có thể tương tác với thực phẩm, đồ uống nào?

Ngoài rượu, bia và thuốc lá, Corticosteroid còn kích ứng với các loại thực phẩm khác. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các loại thực phẩm khi dùng Corticoid điều trị bệnh.

Trong trường hợp người bệnh uống quá liều, người nhà cần đưa bệnh nhân đến ngay bệnh viện, trạm y tế nơi gần nhất, hoặc gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115.

Liều lượng thuốc đã dùng cần được ghi ghép ( bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa), nhằm hỗ trợ việc xét nghiệm.

Bạn nên làm gì nếu quên một liều?

Trong trường hợp, bạn quên một liều Corticoid, thì đến thời điểm sử dụng tiếp theo, bạn uống liều kế tiếp, không cần dùng gấp đôi liều đã kê.

Siro, viên nén, dung dịch uống, viên nang,  viên sủi bọt.

Bạn nên bảo quản Corticosteroid ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và tránh ẩm. Tuyệt đối không để thuốc Corticosteroid trong nhà tắm và trong tủ lạnh.

Không  vứt thuốc vào toilet, không vứt thuốc vào ống dẫn nước. Nếu không sử dụng, bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc công ty quản lý rác thải ở địa phương trước khi tiêu hủy hoặc loại bỏ thuốc Corticosteroid.